Entrevistas 2022
Asoc. Cult. "Segredos de Pantón"
Serafín González (SGHN)
Hoxe témolo pracer de conversar co presidente da Sociedade Galega de Historia Natural, Serafín González.
Nesta entrevista aboradaremos o arroteamento ilegal dun bosque de ribeira en Espasantes, devandita masa arbórea pertencente ao LIC Canón do Sil.
Segredos de Pantón: Para comezar coa entrevista queríamos saber como, dende a Sociedade Galega de Historia Natural, se fixeron eco dos feitos relacionados co proxecto de viñedos de Pantón?
Sociedade Galega de Historia Natural: Dende hai bastantes anos, SGHN é unha das entidades ás que a Consellería de Medio Ambiente solicita que emitan informes sobre plans ou proxectos, públicos ou privados, con posible incidencia sobre o medio ambiente. Entre os centos de proxectos que SGHN informa anualmente, o 04/12/2019 SGHN respostou ás consultas sobre dous proxectos de Adegas O Castro SL para arrotear e plantar viñedos en 349 predios (71,6 ha) de catro parroquias (Pantón, Santa María de Ferreira, Espasantes e Serode) na Ribeira Sacra (Pantón, Lugo). Desa superficie, 57 ha eran terreos forestais con “abundantes árbores frondosas (carballos, castiñeiros, amieiros, bidalos, ) de idade reducida (10-15 anos aproximadamente) nados por rexeneracion nunha parte das parcelas… Hai alguns exemplares de árbores frondosas (carballos, castiñeiros, amieiros, bidalos, ) de idade mais elevada (25-30 anos aproximadamente) pero illados ou en recintos e parcelas pequenas, sen continuidade.”
SGHN solicitou que a Dirección Xeral de Calidade Ambiental e Cambio Climático desestimase a solicitude de arroteamento dos terreos incluídos na Rede Natura 2000 (ZEC Canón do Sil ES1120014) e os cubertos por frondosas autóctonas. SGHN solicitou, así mesmo, que a D.X. de Calidade Ambiental pedise un informe á D.X. de Patrimonio Natural sobre a veracidade ambiental da documentación presentada polo solicitante e que se incluise como mínimo no condicionado unha idade ou dimensións máximas para as árbores que se poderían talar, un mínimo de cabida cuberta a conservar e unha supervisión do cumprimento do condicionado por parte do axente ambiental de zona.
Imaxe do presidente da SGHN, Serafín González.
SdP: Mesmo hai unha zona dentro do proxecto de viñedos en intensivo que supuxo a tala de bosques caducifolios integrados na Rede Natura. Isto pódese facer? E neste caso seguíronse tódolos procesos para levalo a cabo correctamente?
SGHN: A tala de formacións forestais de frondosas autóctonas en terreos agrícolas para adicalos á viticultura intensiva é incompatible cos obxectivos de conservación da Rede Natura 2000, tal como establece o seu Plan Director para Galicia.
De todos os xeitos, mesmo para proxectos ou actividades que puideran ser autorizables en Rede Natura (que non é o caso), a súa execución NUNCA podería comezar antes de ter todos os permisos preceptivos pero Adegas O Castro SL realizou as obras sen ter recibida a autorización da D.X. de Calidade Ambiental.
SdP: Que supón dende o punto de vista da biodiversidade o arroteamento destes bosques caducifolios?
SGHN: Nunha comunidade como a galega, onde as formacións forestais de especies exóticas (eucaliptos, piñeiro de Monterrei, acacias,...) son xa máis abondosas que os bosques autóctonos, a tala destes supón unha perda dende o punto de vista da paisaxe tradicional galega e un grave perxuizo para a conservación da biodiversidade, que é sempre moito máis reducida nas plantacións de especies exóticas. Lamentablemente, o que estamos a ver dende SGHN é que a meirande parte dos proxectos de cambio de uso de forestal a agrario para os que se solicitan permisos, sobre todo na provincia de Lugo, pretenden arrotear formacións de frondosas autóctonas. Para maior sen sentido, e como mostra da carencia absoluta de ordenación do territorio, a miúdo esas formacións de frondosas autóctonas son as últimas que quedan nunha contorna literalmente inzada de plantacións de especies exóticas realizadas sobre terras agrícolas.
Visualización no SIXPAC da zona deforestada.
SdP: Malia todos estes feitos medioambientais do lado do dereito á información dos expedientes que está a acontecer?
-SGHN: No caso dos arroteamentos en Pantón, SGHN leva solicitando insistentemente dende hai sete meses toda a información sobre os expedientes de Adegas O Castro, que a Consellería debería entregar no prazo dun mes. É un dereito recoñecido pola Convención de Aarhus e a normativa europea (Directiva 2003/4/CE, Directiva 2003/35/CEE), estatal (Ley 27/2006, Ley 42/2007) e galega (Lei 5/2019). Un dereito que está a pisotear dende hai medio ano a Consellería de Medio Ambiente nun gravísimo incumprimento da lexislación vixente.
SdP: Estes proxectos intensivos na nosa terra, que impacto teñen na natureza en todo o seu conxunto?
SGHN: Basicamente, a alteración da paisaxe e unha perda de biodiversidade, como sinalei antes, un incremento das perdas de solo por erosión ao arrotear e destoconar as árbores en terreos de forte pendente, ademais dun consumo intensivo de agro-químicos e unha alteración do ciclo da auga.
Unha serie de imaxes da área arroteada.
A maiores de saír publicada nas nosas redes sociais a entrevista sae publicada no Xornal de Lemos, no seguinte enlace podedes acceder á entrevista na páxina web do medio: