Entrevistas 2022
Asoc. Cult. "Segredos de Pantón"
O muíño da luz
Historia.
Na parroquia de San Romao de Moreda, xusto no límite de esta ca veciña de San Martiño de Pantón no curso do río Carabelos atopamos os restos da antiga central hidroeléctrica do río Carabelos ou das Bornogueiras.
No noso concello estas construcións tiveron moito tirón. Así os señores da casa das Bornogueiras, decidiron construír unha fábrica da luz, para poder abastecerse eles mesmo de electricidade.
Exterior da central hidroeléctrica.
Interior da central hidroeléctrica.
Uns cables que se ven no exterior da central.
Presa da central hidroeléctrica.
Para o correcto abastecemento de auga para convertela en enerxía eléctrica construiuse unha presa de obra dun 10 metros de longo por 3 metros de ancho a uns 200 metros por riba da edificación da central.
Este muro tiña na parte esquerda unha canle que levaba a auga cara a fábrica da luz, a día de hoxe aínda é visible por partes. No resto da presa existían 2 comportas para aliviala presión de auga en períodos con moita choiva.
Esta construción para retela auga está derruida pola marxe esquerda o resto dela atópase en bo estado.
Unhas imaxes da vista xeral da presa.
Outras imaxes da presa no curso do Carabelos.
As pedras que daban comezo á canle dende a presa.
A central hidroeléctrica.
As instalacións da central hidroeléctrica sitúase na marxe esquerda do río Carabelos. Era un único edificio con unha pranta construida con granito e cun tellado de tellas e lousa a unha auga.
Nada máis entrar pola porta a man esquerda situábase unha fiestra. Na parte dereita ao entrar podíamos ver as palancas que activaban o mecanismo para dar luz.
Dínamo da central para xerar electricidade.
Detalle da dínamo da fábrica da luz.
Comandos eléctricos do interior da central.
Correa da palanca da comporta de entrada da auga.
Unha imaxe da roda da fábrica da luz.
Localización da fábrica da luz.
Aquí podemos ver a situación da nosa central hidroeléctrica, ao carón do lugar das Bornogueiras.